Ban đầu, địa danh Vĩnh Châu chỉ là tên một làng thuộc tổng Thạnh Hưng, tỉnh Bạc Liêu. Sau này, thực dân Pháp thành lập quận và đặt tên là quận Vĩnh Châu do lấy theo tên gọi làng Vĩnh Châu vốn là nơi đặt quận lỵ.

Vào thời Nhà Nguyễn độc lập, vùng đất Vĩnh Châu ngày nay thuộc tổng Thạnh Hưng, huyện Phong Thạnh, phủ Ba Xuyên, tỉnh An Giang.

Sau khi chiếm hết được các tỉnh Nam Kỳ vào năm 1867, thực dân Pháp dần xóa bỏ tên gọi tỉnh An Giang cùng hệ thống hành chính phủ huyện cũ thời Nhà Nguyễn, đồng thời đặt ra các hạt Thanh tra. Tổng Thạnh Hưng lúc này thuộc hạt Thanh tra Ba Xuyên và sau đó là hạt Thanh tra Sóc Trăng.

Năm 1877, hạt Thanh tra Sóc Trăng đổi thành hạt tham biện Sóc Trăng.

Năm 1882, Thực dân Pháp thiết lập hạt tham biện Bạc Liêu trên cơ sở tách 3 tổng Quảng Long, Quảng Xuyên và Long Hưng của hạt tham biện Rạch Giá hợp với 2 tổng Thạnh Hòa và Thạnh Hưng tách từ hạt tham biện Sóc Trăng chuyển sang.

Ngày 20 tháng 12 năm 1899, Toàn quyền Đông Dương ban hành Nghị định kể từ ngày 1 tháng 1 năm 1900 tất cả các đơn vị hành chính cấp tỉnh ở Đông Dương điều thống nhất gọi là “tỉnh”, trong đó có tỉnh Bạc Liêu. Lúc bấy giờ tỉnh Bạc Liêu chỉ có 2 quận: Vĩnh Lợi và Cà Mau. Quận Vĩnh Lợi khi đó gồm 2 tổng: Thạnh Hòa và Thạnh Hưng vốn trước năm 1882 cùng thuộc địa bàn hạt Sóc Trăng.

Năm 1904, thành lập quận Vĩnh Châu thuộc tỉnh Bạc Liêu trên cơ sở tổng Thạnh Hưng của quận Vĩnh Lợi.

Quận Vĩnh Châu có tổng Thạnh Hưng với 5 làng trực thuộc: Vĩnh Châu, Vĩnh Phước, Lai Hòa, Lạc Hòa, Khánh Hòa. Quận lỵ đặt tại làng Vĩnh Châu.

Năm 1948, Chính quyền Việt Minh ban hành Quyết định về việc sáp nhập huyện Vĩnh Châu thuộc tỉnh Bạc Liêu vào tỉnh Sóc Trăng.

Đến tháng 9 năm 1954, sáp nhập huyện Vĩnh Châu thuộc tỉnh Sóc Trăng vào tỉnh Bạc Liêu.

Sau năm 1956, các làng gọi là xã.

Ngày 22 tháng 10 năm 1956, Chính quyền Việt Nam Cộng hòa ban hành Sắc lệnh số 143-NV về việc thành lập tỉnh Ba Xuyên trên cơ sở tỉnh Bạc Liêu và tỉnh Sóc Trăng. Lúc này, quận Vĩnh Châu thuộc tỉnh Ba Xuyên.

Năm 1957, quận Vĩnh Châu bị giải thể, sáp nhập vào quận Vĩnh Lợi cùng thuộc tỉnh Ba Xuyên.

Ngày 5 tháng 12 năm 1960, quận Vĩnh Châu được tái lập trên cơ sở tổng Thạnh Hưng của quận Vĩnh Lợi.

Quận Vĩnh Châu có tổng Thạnh Hưng và quận lỵ đặt tại xã Vĩnh Châu.

Ngày 8 tháng 9 năm 1964, Thủ tướng chính quyền mới của Việt Nam Cộng hòa ban hành Sắc lệnh số 254-NV (quy định kể từ ngày 1 tháng 10 năm 1964) về việc tái lập tỉnh Bạc Liêu. Quận Vĩnh Châu trở lại thuộc tỉnh Bạc Liêu cho đến năm 1975.

Sau năm 1965, cấp tổng bị giải thể, các xã trực thuộc quận. Quận Vĩnh Châu khi đó vẫn gồm 5 xã: Vĩnh Châu, Vĩnh Phước, Lai Hòa, Lạc Hòa, Khánh Hòa. Quận lỵ đặt tại xã Vĩnh Châu.

Năm 1957, Liên Tỉnh uỷ miền Tây về việc giải thể tỉnh Bạc Liêu, đồng thời đưa các huyện Giá Rai, Vĩnh Lợi, Vĩnh Châu, Hồng Dân, thị xã Bạc Liêu về tỉnh Sóc Trăng quản lý. Tỉnh uỷ Sóc Trăng ban hành Quyết định về việc hợp nhất huyện Vĩnh Châu và huyện Vĩnh Lợi thành huyện Vĩnh Lợi – Vĩnh Châu.

Năm 1963, Tỉnh uỷ Sóc Trăng ban hành Quyết định về việc giải thể huyện Vĩnh Lợi – Vĩnh Châu để tái lập huyện Vĩnh Châu và huyện Vĩnh Lợi.

Trong giai đoạn 1964 – 1973, địa bàn tỉnh Bạc Liêu của Chính quyền Việt Nam Cộng hòa vẫn do Chính quyền cách mạng tỉnh Sóc Trăng quản lý. Chính vì vậy, huyện Vĩnh Châu vẫn thuộc tỉnh Sóc Trăng. Tháng 11 năm 1973, khi Liên Tỉnh uỷ miền Tây tái lập tỉnh Bạc Liêu thì huyện Vĩnh Châu vẫn tiếp tục thuộc tỉnh Sóc Trăng như trước cho đến năm 1976.

Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, chính quyền quân quản Cộng hòa miền Nam Việt Nam ban đầu vẫn đặt huyện Vĩnh Châu thuộc tỉnh Sóc Trăng cho đến đầu năm 1976. Lúc này, chính quyền Cách mạng cũng bỏ danh xưng “quận” có từ thời Pháp thuộc và lấy danh xưng “huyện” (quận và phường dành cho các đơn vị hành chánh tương đương khi đã đô thị hóa). Huyện lỵ là thị trấn Vĩnh Châu, được thành lập do tách đất từ xã Vĩnh Châu trước đó.

Ngày 24 tháng 3 năm 1976, Chính phủ Việt Nam ban hành Quyết định số 17/QĐ-CP về việc hợp nhất ba đơn vị hành chính cấp tỉnh ngang bằng nhau là tỉnh Sóc Trăng, tỉnh Cần Thơ và thành phố Cần Thơ để thành lập tỉnh mới: tỉnh Hậu Giang.

Huyện Vĩnh Châu thuộc tỉnh Hậu Giang, ban đầu bao gồm thị trấn Vĩnh Châu và 5 xã: Khánh Hòa, Lạc Hòa, Lai Hòa, Vĩnh Châu, Vĩnh Phước.

Ngày 15 tháng 9 năm 1981, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 70-HĐBT về việc:

• Chia xã Lai Hoà thành 4 xã: Lai Hòa, Hòa Hải, Hòa Phước và Hoà Điền.
• Chia xã Vĩnh Phước thành 7 xã: Vĩnh Phước, Vĩnh Tân, Vĩnh Thành, Vĩnh Tiến, Vĩnh Bình, Vĩnh Hiệp và Vĩnh Tỉnh.
• Chia xã Khánh Hòa thành 4 xã: Khánh Hòa, Châu Khánh, Hòa Khởi và Hòa Đông.
• Chia xã Lạc Hòa thành 2 xã: Lạc Hòa và Hòa Thanh.
• Chia xã Vĩnh Châu thành 4 xã: Vĩnh Châu, Vĩnh Khánh, Vĩnh Hải và xã Vĩnh Hòa.

Nhưng sau đó, một số đơn vị hành chính cấp xã được sắp xếp lại và một số xã bị giải thể.

Ngày 16 tháng 9 năm 1989, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 128-HĐBT về việc:

• Sáp nhập xã Hòa Phước và xã Hòa Điền vào xã Hòa Hải.
• Sáp nhập xã Vĩnh Thành vào xã Vĩnh Tân.
• Sáp nhập xã Vĩnh Bình vào xã Vĩnh Tiến.
• Sáp nhập xã Vĩnh Tỉnh vào xã Vĩnh Hiệp.
• Sáp nhập xã Châu Khánh vào xã Khánh Hòa.
• Sáp nhập xã Hòa Khởi vào xã Hòa Đông.

Ngày 7 tháng 12 năm 1990, Ban Tổ chức – Cán bộ Chính phủ ban hành Quyết định số 547/TCCP về việc:

• Giải thể xã Hòa Hải, sáp nhập vào xã Lai Hòa và xã Vĩnh Tân
• Giải thể xã Vĩnh Tiến, sáp nhập vào xã Vĩnh Phước và xã Vĩnh Hiệp
• Giải thể xã Hòa Thanh, sáp nhập vào xã Khánh Hòa và xã Hòa Đông.

Ngày 26 tháng 12 năm 1991, Quốc hội ban hành Nghị quyết về việc chia tỉnh Hậu Giang thành tỉnh Cần Thơ và tỉnh Sóc Trăng.

Huyện Vĩnh Châu thuộc tỉnh Sóc Trăng với 10 đơn vị hành chính trực thuộc, bao gồm thị trấn Vĩnh Châu và 9 xã: Hòa Đông, Khánh Hòa, Lạc Hòa, Lai Hòa, Vĩnh Châu, Vĩnh Hải, Vĩnh Hiệp, Vĩnh Phước, Vĩnh Tân.

Ngày 22 tháng 4 năm 2010, Bộ Xây dựng ban hành Quyết định số 473/QĐ-BXD về việc công nhận thị trấn Vĩnh Châu là đô thị loại IV.

Ngày 25 tháng 8 năm 2011, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 90/NQ-CP^[1] về việc:

• Thành lập thị xã Vĩnh Châu thuộc tỉnh Sóc Trăng trên cơ sở toàn bộ 47.339,48 ha diện tích tự nhiên và 163.918 nhân khẩu của huyện Vĩnh Châu.
• Thành lập các phường thuộc thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng:

1. Thành lập Phường 1 trên cơ sở toàn bộ 1.344,41 ha diện tích tự nhiên và 20.358 nhân khẩu của thị trấn Vĩnh Châu
2. Thành lập Phường 2 trên cơ sở toàn bộ 4.470,84 ha diện tích tự nhiên và 22.175 nhân khẩu của xã Vĩnh Châu
3. Thành lập Phường Vĩnh Phước trên cơ sở toàn bộ 5.103,74 ha diện tích tự nhiên và 23.311 nhân khẩu của xã Vĩnh Phước
4. Thành lập Phường Khánh Hòa trên cơ sở toàn bộ 4.590,84 ha diện tích tự nhiên và 10.475 nhân khẩu của xã Khánh Hòa.

Sau khi thành lập, thị xã Vĩnh Châu có 47.339,48 ha diện tích tự nhiên và 163.918 nhân khẩu với 10 đơn vị hành chính trực thuộc, bao gồm 4 phường: 1, 2, Vĩnh Phước, Khánh Hòa và 6 xã: Lai Hòa, Vĩnh Tân, Vĩnh Hiệp, Hòa Đông, Lạc Hòa, Vĩnh Hải.

Nguồn:wikipedia